Fontanna na pl. Nowy Targ we Wrocławiu

1.Główne założenia projektowe
Zaprojektowana forma przestrzenna fontanny powstanie na Placu Nowy Targ we Wrocławiu. Historia tego placu sięga XIII wieku. Obok Rynku i Placu Solnego należał on do najważniejszych placów handlowych tego miasta. Na starych przedwojennych zdjęciach widać jak przestrzeń placu zamienia się w jedno wiele targowisko przepełnione kramami i tłumem ludzi. Plac tętnił życiem. Obecnie, mimo że charakter miejsca się zmienił i nie ma już miejscowego targu, ciekawa geometryczna architektura placu, dopracowana właściwie w każdym najmniejszym detalu, przyciąga uwagę, jednak nie jest w stanie na dłużej przyciągnąć spacerowiczów. Jest to bardziej przestrzeń tranzytowa w drodze na rynek lub do parkingu podziemnego, który usytuowany jest pod placem.
Miejsce, w którym ma powstać forma przestrzenna jest szczególnie ciekawe i na chwilę obecną aż proszące się o uzupełnienie. Leżaki wokół wydzielonej kwadratowej części placu są jakby niemymi świadkami, którzy oczekują na to, co się w środku wydarzy. Aby wzmocnić powyższy efekt, w naszej pracy próbujemy budować formę przestrzenną w taki sposób, aby swoją kulminację miała w centrum, w środku kwadratu. Wszystkie elementy pracy – forma rzeźbiarska, efekty wodne i świetlne, są tak zaprojektowane, aby kierować naszą uwagę ku centralnemu punktowi.
Jest to forma kielicha, kwiatu, owocu który się zmienia, więdnie i rozkwita (tak jak handel w tym miejscu, obecność człowieka, aktywność), w zależności od pór roku i dnia, co osiągane będzie za pomocą efektów wodnych i świetlnych. Jest to forma mocno ekspresyjna, która ma oddziaływać na zmysły i zatrzymywać ludzi na placu, w oczekiwaniu co się jeszcze zaskakującego tutaj wydarzy, przyciągająca widzów.
2. Element rzeźbiarski w odniesieniu do charakteru architektury placu.
Zaprojektowana forma pełni dwojaką funkcję. Z jednej strony przeciwstawia się, przełamuje sztywną geometrię placu budowaną poprzez siatkę równoległych linii. Odmienność polega tutaj na budowaniu podziałów do centrum, skupiających uwagę oraz wyrazie samej formy, która zaprojektowana jest z elementów miękkich, krzywoliniowych w opozycji do sztywnej prostolinijnej geometrii posadzki i prostopadłościennych kubatur zejść do parkingu podziemnego.
Z drugiej zaś strony, mimo swej odmienności, forma ta również jest geometryczna, poprzez regularne podziały przestrzenne skierowane ku środkowi, przez co harmonijnie wpisuje się w architekturę placu. Mimo pozoru zaprzeczenia geometrii placu w formie budowanej z krzywych, w rzucie pozostaje zupełnie podporządkowana podziałom placu.
Do wysokości, głębokości i szerokości obiektu dodajemy czwarty wymiar – jest nim czas. W odniesieniu do wielowarstwowego kontekstu historycznego miejsca, świadomie kreowana forma wpisuje się w nurt współczesny, jednak ściśle powiązany z przeszłością. Forma przestrzenna jest zaznaczeniem znamion naszych czasów, w pewien sposób przenosząc odbiorę w przyszłość na bazie tego, co pozostało z przeszłości. W odniesieniu do wcześniej istniejącej tu fontanny bóstwa wód – Neptuna, którego mityczny trójząb służył do rozłupywania skał, aby wytrysnęło z nich źródło, w naszej formie przestrzennej pojawia się również motyw przekłucia źródła – z centrum rzeźby fontanny, której niecka wyłożona będzie białym granitem, z elementu złożonego właśnie z trzech podłużnych form, wydobywa się najsilniejszy strumień. Forma historycznej fontanny Neptuna zamknięta była w wieloboku – tak, jak sama forma ażurowego kwiatu, który pozbawiony jest koloru w hołdzie istniejącej kolorystyki placu, nabiera barw nocą, dzięki oświetleniu, stając się wówczas najjaśniejszym obiektem okolicy.

Zespół autorski:

• arch. Roland Kwaśny
• rzeźbiarka Zuzanna Szmyt

Rok 2013